Osiągnąć sukces w nauce języka

Czy to jest zawsze możliwe? Kto osiąga sukces? Jak to zmierzyć? I czy sukces oznacza zawsze to samo?

Kiedyś twierdzono, że niemalże nadrzędnymi cechami determinującymi sukces w nauce języka są: wiek, iloraz inteligencji oraz naturalne zdolności. Oczywiście cechy te sprzyjają nauce języka, jednakże nie są obecnie uważane za wyłączne czynniki decydujące o sukcesie czy porażce.

Wiek– przyjrzyjmy sie mu w pierwszej kolejności: im wcześniej rozpoczniemy naukę języka, tym lepiej. Kilkulatki osłuchujące się z brzmieniem języka obcego od najmłodszych lat, mają z całą pewnością większe szanse na nauczenie się poprawnej wymowy i pięknego akcentu niż osoby, które przygodę z językiem rozpoczynają od tzw. „zera” na emeryturze. Uczenie się języka po przekroczeniu magicznego progu, kiedy to zanika wrodzone przyswajanie języka (z angielskiego: tzw. Language Acquisition Device), czyli około 10 roku życia, jest momentem krytycznym, gdy następuje rozpoczęcie nauki świadomej. Nie oznacza to jednak, że gdy masz więcej lat nie osiągniesz sukcesu. Sukces determinują również inne czynniki, takie jak np. systematyczność wynikająca z cech charakteru danej osoby. Nie jest wcale powiedziane, że 60-latek rozpoczynający naukę języka w tym wieku nie może dogonić poziomem swego rówieśnika, który uczy się już języka 15 lat, ale np. niesystematycznie.

Druga cecha brana pod lupę to inteligencja. Rozumiana współcześnie jako twór składający się z kilku podtypów, nie tylko inteligencji logiczno- matematycznej, w naturalny sposób sprzyja nauce języka. Im wyższy poziom inteligencji wielorakiej tym szybciej i sprawniej przebiegnie proces przyswajania języka obcego, podobnie jak uczenia się jakiejkolwiek innej sprawności.

Często mówi się, że ktoś posiada „naturalne predyspozycje do nauki języka”. Niejednokrotnie za sukcesem takiej osoby kryje się po prostu jej osobowość. Osoba, która jest: zmotywowana, dobrze zorganizowana, systematyczna i sumienna z pewnością posiada rzeczone predyspozycje. Często są one jednak wypracowane, nie wrodzone. Podobnie sprawa ma się z pamięcią. To mięsień, który regularnie ćwiczony, zwiększa swoją pojemność. Wówczas uczymy się szybciej i więcej w krótszym czasie np. słówek. Pamięć można wyćwiczyć, dobrą organizację, systematyczność i sumienność wypracować. Wbrew pozorom te trzy ostatnie cechy, jakże oczywiste, stoją nam często na drodze do sukcesu w nauce języka obcego.

Co jeszcze jest istotne?

Z pewnością, wspomniana już wcześniej, motywacja. To, z jakiego powodu chcemy poznać język, oraz, czy jest to motywacja wewnętrzna czy zewnętrzna, (czyli niejako narzucona np. przez rodziców bądź instytucję), w dużej mierze zdeterminuje nasz sukces. Z tego min. powodu właśnie wiele osób zauważa szybsze postępy w nauce języka za granicą, gdy motywacją jest porozumienie się w środowisku, w którym żyjemy, ponieważ zadecyduje to o naszym przetrwaniu w nim i dalszym rozwoju.

Ogólna komunikatywność i otwartość na kontakty werbalne z innymi również wpływa na tempo, w jakim nauczymy się języka. Jeśli lubimy i chcemy rozmawiać…będziemy rozmawiać. Po prostu osoba taka zrobi wszystko, by sprawnie zwerbalizować swoje myśli, niezależnie od poziomu zaawansowania. Nie będzie się bała porażki oraz popełnienia błędu. Wysoka samoocena i pewność siebie sprzyjają sukcesowi w nauce języka. Czyli znów do głosu dochodzą nasze indywidualne cechy, nad którymi w dużej mierze możemy samodzielnie pracować i rozwijać je.

Nauczyciel i szkoła

Oczywiście osoba nauczyciela, który prowadzi nas przez proces nauki języka oraz środowisko szkolne, w jakim odbywa się nauka są równie istotne. Naturalnie to, czy nauczyciel stoi za sukcesem/ porażką, czy nie, jest sprawą nie zawsze przesądzoną. Ważne jest jednak, by był dla ucznia autorytetem w zakresie języka, posiadał umiejętności nauczania oraz sporą dawkę empatii. Idealne dla uczącego się języka środowisko szkolne jest motywujące i sprzyjające rozwojowi. Ważnym czynnikiem są również metody i techniki, jakimi nauczana jest dana osoba. Czy są dostosowane do jej wieku, tempa pracy, stylu życia, celu nauki? Czy mają na uwadze czynniki środowiskowe ucznia? Indywidualizacja nauczania, będąca nieco większym wyzwaniem, choć nie niemożliwym do spełnienia, w przypadku nauki instytucjonalnej, mająca jednak spore szanse ziszczenia się, jeśli chodzi o sektor prywatny, stanowi jeden z głównych czynników przemawiających za sukcesem ucznia.

Co to w ogóle jest sukces?

Czy sukces da się zdefiniować i zmierzyć? W pewnym zakresie tak, jeśli np. mówimy o zdaniu jakiegoś egzaminu, wówczas pozytywny wynik jest sukcesem. Czy np. otrzymanie jakiegoś stanowiska, do którego drogą jest dobra znajomość języka- to sukces. A co, jeśli nie planujesz akurat żadnego egzaminu ani awansu? Chcesz się po prostu uczyć. Gdzie wówczas dostrzec sukces? To sprawa indywidualna. Dla jednego będzie to zamówienie obiadu w restauracji w języku obcym, dla innego, zaliczenie testu ze słówek na 80% czy rozwiązanie krzyżówki Ważne, by ten sukces poczuć. Ustalić sobie samemu i umówić się z sobą: „w jakim momencie powiem, że osiągnąłem sukces?”, czyli np. „mówię po angielsku w zadowalający mnie sposób”.

Pamiętajmy, że sukces niejedno ma imię, a droga do niego składa się z wielu mniejszych, niemalże codziennych „sukcesików”. Warto je celebrować i wzmacniać w sobie pewność siebie, że obrana droga zakończy się satysfakcją z nauki języka. Zanim więc powiesz, po raz kolejny, że jesteś za stary na naukę, masz za mało zdolności lub zawsze miałeś kiepskich nauczycieli, pamiętaj, że sukces w nauce języka składa się z wielu czynników, a gdy to zrozumiemy i przełamiemy bariery we wlasnej głowie… odniesiemy swój pierwszy sukces.